O‘zbekistonda insult yurak-qon tomir tizimi kasalliklari ichida eng xavflilaridan biridir. U 2 xil shaklda bo‘ladi:

• Ishemik insult – miya qon tomirining tiqilib qolishi
• Gemorragik insult – qon tomir yorilib, miyaga qon quyilishi

Insult xavfini oshiruvchi omillar:

• Arterial gipertenziya (yuqori bosim)
• Qandli diabet
• Yurak ritmining buzilishi
• Chekish va spirtli ichimliklar
• Ortiqcha vazn va harakatsizlik
• Stress va surunkali charchoq

Dastlabki belgilari (FAST testi):

• F – Face: yuzning bir tomoni osilib qoladi
• A – Arms: qo‘llarni bir xil ko‘tara olmaydi
• S – Speech: gap talafuzida buzilish
• T – Time: zudlik bilan 103 ga qo‘ng‘iroq qilish kerak

Zudlik bilan bajarilishi kerak bo‘lgan choralar:

• Odamni yotqizib, boshi biroz baland holatda ushlang
• Og‘ziga hech narsa solmang
• Darhol tez yordam chaqiring – 3 soat ichida ko‘rsatilgan yordam hayotni saqlab qoladi

Klinikamizdagi xizmatlar:

• Yurak bosimini nazorat qilish
• EKG, UTT, dopplerografiya
• Kardiolog va nevropatolog maslahatlari
• Reabilitatsiya va insultdan keyingi tiklanish dasturlari

Xulosa

Insult – bu favqulodda holat. Ammo to‘g‘ri profilaktika va tezkor reaksiya orqali hayotni saqlab qolish mumkin.

📍 Klinikamizda insult profilaktikasi va yurak-qon tomir tekshiruvlari mavjud – bugunoq murojaat qiling.